Boşanma Davası Hakkında Her Şey (2024)

Boşanma Davası

Boşanma davası, evlilik birliğinin temelden sarsılması, evlilik yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi veya zina, terk, hayata kast gibi hukuki sebeplerle eşlerden birinin ya da her ikisinin, yasal yollardan evliliği sona erdirmek amacıyla aile mahkemesine başvurduğu dava türüdür. Boşanma davasında, tarafların mal paylaşımı, nafaka, velayet gibi konular da değerlendirilir ve mahkeme tarafından karara bağlanır. Boşanma davası, bu mahkeme sürecinin hukuki boyutunu temsil eder ve tarafların haklarını korumayı amaçlar.

TÜİK verilerine göre 2023 yılında 171.881 çift boşanmış olup, Adalet Bakanlığı istatistiklerine göre hukuk davaları içerisinde 2023 yılında en çok açılan dava türü boşanma davasıdır.

Bu yazımızda, boşanma davasının detaylarını, sürecin nasıl ilerlediğini inceleyecek ve son bölümde boşanma davası ile ilgili en çok sorulan sorulara yanıt vereceğiz.

Boşanma Davası Nedir

Boşanma davası, evlilik birliğinin yasal olarak sonlandırılması için mahkemeye başvurulan hukuki bir süreçtir. Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen boşanma sebeplerinden en az birinin varlığı halinde, eşlerden biri veya her ikisi birlikte boşanma davası açabilir. Dava sürecinde, maddi-manevi tazminat, çocukların velayeti, nafaka, mal paylaşımı gibi konular da ele alınır. Boşanma davasında toplanan deliller, dinlenen tanıklar neticesinde hakim boşanmaya ya da ayrılığa karar verebileceği gibi, davayı da reddedebilir.

Boşanma davası, sadece evliliği sonlandırmakla kalmaz, aynı zamanda tarafların gelecekteki yaşamlarını da şekillendirir. Bu nedenle, dava sürecinde profesyonel hukuki destek almak büyük önem taşır. Avukatlar, müvekkillerinin haklarını korumak, adil bir çözüm için çalışmak ve dava sürecini mümkün olduğunca sorunsuz ilerletmek için uğraşır.

Boşanma Davası Türleri

Boşanma Davası Türleri, genel olarak ikiye ayrılır:

1. Anlaşmalı Boşanma Davası: Anlaşmalı boşanma davası, eşlerin karşılıklı rıza göstererek evliliklerini sonlandırmak için başvurdukları hızlı ve nispeten daha az stresli bir boşanma yöntemidir. Bu dava türünde, çiftler boşanmanın tüm şartları üzerinde önceden anlaşır; mal paylaşımı, varsa çocukların velayeti ve nafaka gibi konuları kapsayan bir protokol hazırlar ve mahkemeye birlikte başvurarak boşanma taleplerini iletir ve genellikle tek celsede boşanma sağlanmış olur. Detaylı bilgi için anlaşmalı boşanma sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
2. Çekişmeli Boşanma Davası: Çekişmeli boşanma davası, eşlerin anlaşamadığı ve boşanma şartları üzerinde uzlaşamadığı durumlarda açılan, genellikle daha uzun süren ve karmaşık bir hukuki süreçtir. Bu dava türünde, taraflardan biri boşanma talebinde bulunur ve mahkeme, Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen boşanma sebeplerinin varlığını inceler, tarafları dinler, delilleri toplar ve sonunda boşanmaya, ayrılığa ya da davanın reddine karar verir.

Çekişmeli boşanma davasının da türleri vardır:

1. Evlilik Birliğinin Temelden Sarsılması Nedeniyle Boşanma Davası: Evlilik birliğinin temelden sarsılması nedeniyle boşanma davası, eşler arasındaki sevgi ve saygının kaybolması, ortak yaşamı sürdürmenin çekilmez hale gelmesi veya evlilik birliğinden beklenen faydaların gerçekleşmemesi gibi durumları kapsayan, Türk Medeni Kanunu’nun 166. maddesine dayanan ve en sık başvurulan boşanma gerekçesidir.
2. Zina Sebebiyle Boşanma Davası: Zina sebebiyle boşanma davası, Türk Medeni Kanunu’nun 161. maddesine dayanarak, eşlerden birinin evlilik dışı cinsel ilişkide bulunduğunun ispatlanması halinde açılabilen, aldatılan eşe tanınan mutlak bir boşanma sebebidir ve dava açma hakkı, zina eyleminin öğrenilmesinden itibaren 6 ay ve her halde zina eyleminin gerçekleşmesinden itibaren 5 yıl içinde kullanılmalıdır.
3. Hayata Kast Sebebiyle Boşanma Davası: Hayata kast sebebiyle boşanma davası, Türk Medeni Kanunu’nun 162. maddesine dayanarak, eşlerden birinin diğerinin canına kastetmesi durumunda açılabilen, mağdur eşe tanınan mutlak bir boşanma sebebidir ve bu eylemler, doğrudan veya dolaylı olarak gerçekleştirilebilir, teşebbüs aşamasında kalsa bile dava açma hakkı doğar.
4. Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış Nedeniyle Boşanma Davası: Pek kötü veya onur kırıcı davranış nedeniyle boşanma davası, Türk Medeni Kanunu’nun 162. maddesinde düzenlenen, eşlerden birinin diğerine karşı aşağılayıcı, küçük düşürücü, fiziksel veya psikolojik şiddet içeren davranışlarda bulunması halinde açılabilen, mağdur eşin kişilik haklarına ve evlilik birliğinin devamına ağır zarar veren eylemleri kapsayan, ispatı halinde mutlak boşanma sebebi sayılan bir dava türüdür.
5. Suç İşleme Nedeniyle Boşanma Davası: Suç işleme nedeniyle boşanma davası, Türk Medeni Kanunu’nun 163. maddesine dayanarak, eşlerden birinin hırsızlık, dolandırıcılık, cinsel saldırı gibi küçük düşürücü nitelikte bir suç işlemesi ve bu suçun diğer eş için evliliği çekilmez hale getirmesi durumunda açılabilen, suçun niteliğinin ve cezasının önem taşıdığı, toplumda eşin itibarını zedeleyen ve evlilik birliğinin devamını imkânsız kılan eylemleri kapsayan bir boşanma sebebidir.
6. Haysiyetsiz Hayat Sürme Nedeniyle Boşanma Davası: Haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma davası, Türk Medeni Kanunu’nun 163. maddesine dayanarak, eşlerden birinin toplumun genel ahlak ve adap anlayışına aykırı, utanç verici bir yaşam tarzı sürdürmesi, örneğin uyuşturucu bağımlılığı, fuhuş yapma veya yaptırma, kumar oynama gibi davranışlarda bulunması ve bu durumun diğer eş için evliliği çekilmez hale getirmesi halinde açılabilen, ispatı durumunda mutlak boşanma sebebi sayılan bir dava türüdür.
7. Terk Sebebiyle Boşanma Davası: Terk sebebiyle boşanma davası, Türk Medeni Kanunu’nun 164. maddesine dayanarak, eşlerden birinin evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemek maksadıyla diğerini en az altı ay süreyle ortak konutu terk etmesi veya haklı bir sebep olmaksızın ortak konuta dönmemesi durumunda açılabilen, terk edilen eşin ihtar çekmesi ve buna rağmen diğer eşin dönmemesi halinde gündeme gelen, evlilik birliğinin temelinden sarsıldığının kabul edildiği bir boşanma davası türüdür.
8. Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davası: Akıl hastalığı sebebiyle boşanma davası, Türk Medeni Kanunu’nun 165. maddesine dayanarak, eşlerden birinin akıl hastalığına yakalanması, bu hastalığın iyileşmesinin mümkün olmadığının resmi sağlık kurulu raporu ile belgelenmesi ve hastalığın, diğer eş için ortak hayatı çekilmez hale getirmesi durumunda açılabilen, hastalığın derecesi ve süresinin önem taşıdığı, evlilik birliğinin devamını imkânsız kılan ve hasta olmayan eşe tanınan bir boşanma sebebidir.

Detaylı bilgi için çekişmeli boşanma sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Boşanma Davası Şartları

Boşanma davasının açılabilmesi ve sonuçlanabilmesi için bazı temel şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Boşanma davası şartları:

1. Geçerli Bir Evliliğin Varlığı: Öncelikle, ortada hukuken geçerli bir evlilik olmalıdır. Resmi nikah olmadan birlikte yaşayan çiftler boşanma davası açamazlar.
2. Dava Ehliyetinin Varlığı: Tarafların dava açma ehliyetine sahip olmaları gerekir. Kural olarak, her ergin kişi dava ehliyetine sahiptir. Ancak, ayırt etme gücüne sahip olmayan kişiler için yasal temsilcileri dava açabilir.
3. Boşanma Sebebinin Varlığı: Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen ve yukarıda sayılan boşanma sebeplerinden en az birinin varlığı şarttır.
4. Dava Açma Süresine Uyulması: Bazı boşanma sebepleri için kanunda öngörülen dava açma süreleri söz konusu olup, bu sürelere uyulması gerekir. Örneğin, zina sebebiyle boşanma davası açma hakkı, olayın öğrenilmesinden itibaren 6 ay ve her halde zina eyleminin üzerinden 5 yıl geçmekle düşer.
5. Yetkili ve Görevli Aile Mahkemesi’nde Davanın Açılması: Boşanma davası, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer Aile Mahkemesinde açılmalıdır.
6. Harç ve Masrafların Yatırılması: Dava açılırken gerekli harç ve masrafların yatırılması gerekmektedir.

Boşanma Davasında Deliller

Boşanma davasının sağlam temellere oturtulması ve başarıyla sonuçlanması için, iddia edilen boşanma sebep ya da sebeplerinin ispatlanması gerekir. Bu noktada, boşanma davasında deliller büyük önem taşır.

Boşanma davasında kullanılan deliller, davanın niteliğine ve iddia edilen boşanma sebebine göre çeşitlilik gösterir ve tek tek saymak mümkün değildir; ancak genel olarak şu delil türleri sıklıkla karşımıza çıkar:

• Tanık İfadeleri: Tanıklar, boşanma davasında önemli bir delil kaynağıdır. Evlilik birliğinin temelden sarsıldığını, şiddet olaylarını, aldatma durumlarını veya diğer boşanma sebeplerini destekleyici nitelikte bilgiler sunabilirler.
• Yazılı Belgeler: Resmi kurumlardan alınan belgeler, tıbbi raporlar, banka hesap dökümleri, kredi kartı ekstreleri, kira sözleşmeleri gibi yazılı belgeler de önemli delillerdir. Örneğin, bir hastane raporu fiziksel şiddeti, banka hesap dökümleri ise mali konulardaki anlaşmazlıkları ispatlayabilir.
• Elektronik Deliller: Günümüz teknolojisinde, elektronik deliller giderek daha fazla önem kazanmaktadır. E-postalar, Facebook, Twitter, Instagram gibi sosyal medya paylaşımları, Whatsapp, Telegram gibi mesajlaşma uygulamalarındaki yazışmalar, telefon kayıtları gibi elektronik veriler, boşanma davasında önemli bir yere sahiptir. Ancak bu delillerin hukuka uygun yollarla elde edilmiş olması ve mahkemeye sunulurken özel hayatın gizliliği ilkesine dikkat edilmesi gerekir.
• Ses ve Görüntü Kayıtları: Boşanma sebebini ispatlayabilecek, yasal yollarla elde edilen ses ve görüntü kayıtları davaya delil olarak sunulabilir. Örneğin, fiziksel şiddet izlerini, aldatma durumlarını veya evlilik birliğinin temelden sarsıldığını gösteren fotoğraflar da delil olarak sunulabilir.
• Bilirkişi Raporları: Bazı durumlarda, özellikle akıl hastalığı sebebiyle açılan boşanma davalarında, uzman bilirkişilerin hazırladığı raporlar kritik öneme sahiptir. Ayrıca, boşanma davası sonrasında görülecek olan mal paylaşımı davasında da bilirkişi raporlarına başvurulabilir.
• Emniyet, Jandarma ve Savcılık Kayıtları: Aile içi şiddet olayları, suç teşkil eden davranışlar gibi durumlarda polis tutanakları, savcılık soruşturma evrakları veya mahkeme kararları da delil olarak kullanılabilir.
• Sosyal İnceleme Raporları: Özellikle çocukların geçici ve kalıcı velayeti söz konusu olduğunda, sosyal hizmet uzmanları tarafından hazırlanan raporlar önemli deliller arasındadır.
• Tıbbi Kayıtlar: Fiziksel veya psikolojik şiddet iddialarında, hastane kayıtları, doktor raporları veya psikolojik tedavi kayıtları önemli deliller arasındadır.
• İş ve Gelir Belgeleri: Özellikle, tedbir, iştirak, yoksulluk gibi nafaka taleplerinde, tarafların iş ve gelir durumlarını gösteren belgeler delil olarak kullanılır.

Dikkat edilmelidir ki, boşanma davasında deliller hukuka uygun yollarla elde edilmiş olmalıdır. Yasadışı yollarla elde edilen deliller, mahkeme tarafından kabul edilmeyeceği gibi, bu delili sunan kişi açısından özel hayatın gizliliğini ihlal, haberleşmenin gizliliğini ihlal gibi pek çok suçtan cezai soruşturma açılması da mümkündür.

Bunun yanında, dosyaya sunulan deliller davaya ilişkin olmalı ve aynı zamanda güncel olmalıdır. Eski tarihli, affedilen olaylara ilişkin ya da davayla ilgisiz deliller, mahkeme tarafından dikkate alınmayabilir.

Son olarak, delillerin orijinal halleriyle sunulması tercih edilir. Kopyalar veya özetler yerine, mümkün olduğunca orijinal belgeler sunulması yerinde olacaktır.

Boşanma Davası Neticesinde Verilebilecek Kararlar

Boşanma davası neticesinde verilebilecek üç temel karar mevcuttur:

1. Boşanma Kararı: Boşanma davasının en yaygın sonucu, evlilik birliğinin sona erdirilmesidir. Mahkeme, tarafların iddialarını ve sunulan delilleri değerlendirerek, boşanma sebeplerinin varlığına kanaat getirirse boşanma kararı verir. Bu karar, evlilik birliğini hukuken sona erdirir ve eşlerin medeni durumunu değiştirir. Boşanma kararı ile birlikte, velayet düzenlemesi, nafaka kararları gibi yan hükümler de karara bağlanır. Boşanma kararının kesinleşmesiyle, taraflar yeniden evlenme hakkına kavuşur ve birbirlerine karşı evlilikten doğan yükümlülükleri sona erer.
2. Ayrılık Kararı: Bazı durumlarda mahkeme, evlilik birliğinin tamamen sona erdirilmesi yerine, belirli bir süre için ayrılık kararı verebilir. Bu karar, genellikle evlilik birliğinin kurtarılması umudu olduğu durumlarda verilir. Ayrılık kararı, tarafların bir süre ayrı yaşamasını öngörür, ancak evlilik bağı hukuken devam eder. Ayrılık süresi en çok üç yıl olabilir. Bu süre zarfında taraflar, ilişkilerini yeniden değerlendirme ve evliliklerini kurtarma şansı bulur. Ayrılık süresi sonunda eşler birlikte yaşamaya başlamazsa, ayrılık hali kendiliğinden boşanmaya dönüşür.
3. Davanın Reddi Kararı: Mahkeme, boşanma sebeplerinin yeterince ispatlanamadığı veya kanunda öngörülen boşanma şartlarının oluşmadığı kanaatine varırsa, davayı reddedebilir. Davanın reddi kararı, evlilik birliğinin devam etmesi anlamına gelir. Bu durumda, eşler yasal olarak evli kalmaya devam eder ve evlilikten doğan hak ve yükümlülükleri devam eder. Ancak, davanın reddi kararı, ileride yeni bir boşanma davası açılmasına engel değildir. Özellikle evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle açılan davalarda, mahkeme bazen tarafların barışma ihtimalini göz önünde bulundurarak davayı reddedebilmektedir.

Boşanmada Davasında Geçici Hukuki Korumalar

Boşanma davası sürecinde, tarafların ve varsa çocukların haklarını korumak amacıyla bazı geçici hukuki korumalar mevcuttur. Bu önlemler, dava sonuçlanana kadar aile bireylerinin güvenliğini, ekonomik durumunu ve yaşam standartlarını korumayı amaçlar. Türk Medeni Kanunu ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu çerçevesinde düzenlenen bu geçici hukuki korumalar, boşanma davasının önemli bir parçasını oluşturur. Bunlar:

1. Tedbir Nafakası: Boşanma davası süresince ekonomik açıdan zor durumda olan eş ve varsa çocuğun yaşam standartlarını korumak amacıyla verilen geçici maddi destektir.
2. Çocuklar İçin Geçici Velayetin Belirlenmesi ve Kişisel İlişki Tesisi: Boşanma davası süresince çocukların kimin yanında kalacağı ve diğer ebeveynle nasıl görüşeceği konusunda geçici bir düzenleme yapılır. Bu karar verilirken çocuğun üstün yararı esas alınır. Geçici velayet kararı, dava sonuçlanana kadar geçerli olur ve çocuğun bakımı, eğitimi ve sağlığı ile ilgili kararları alma yetkisini içerir.
3. Aile Konutu ve Ev Eşyalarının Kullanımı: Boşanma davası süresince aile konutunun hangi eş tarafından kullanılacağı ve ev eşyalarının paylaşımı konusunda geçici bir düzenleme yapılabilir. Bu karar verilirken, özellikle çocukların ve ekonomik açıdan zayıf olan eşin durumu dikkate alınır.
4. Şiddet Önleme Tedbirleri: Aile içi şiddet veya şiddet tehdidi söz konusu olduğunda, 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun kapsamında uzaklaştırma kararı, iletişim yasağı, silah teslimi gibi koruyucu ve önleyici tedbirler alınabilir.
5. Mal Varlığının Korunması: Boşanma davası süresince mal kaçırma veya malvarlığının değerini düşürme gibi risklere karşı, taşınmazlara tedbir konulması ya da banka hesaplarının bloke edilmesi gibi mahkeme tarafından mal varlığının korunmasına yönelik pek çok tedbir alınabilir.

Boşanma Davasının Sonuçları

Boşanma davası, sadece eşleri değil, varsa çocukları ve hatta geniş aileyi de etkiler. Boşanma davasının başlıca sonuçları:

• Evlilik Birliğinin Sona Ermesi: Boşanma kararının kesinleşmesiyle birlikte, tarafların evlilik statüsü sona erer. Artık yasal olarak evli değildirler ve medeni halleri “boşanmış” olarak değişir.
• Mal Rejiminin Tasfiyesi: Boşanma davasının kesinleşmesi ile birlikte, Evlilik süresince edinilen malların paylaşımına geçilir.
• Velayet: Boşanma hükmünde, boşanma kararının yanı sıra, çocukların velayeti konusunda da karar verilir. Velayet, genellikle eşlerden birine verilir, ancak ortak velayet de mümkündür. Velayet hakkı verilen ebeveyn, çocuğun bakımı, eğitimi ve sağlığı ile ilgili kararları alma yetkisine sahip olur.
• Çocukla Kişisel İlişki Tesisi: Velayeti almayan ebeveynin çocukla düzenli olarak görüşebilmesi için bir program belirlenir. Bu düzenleme, çocuğun her iki ebeveynle de sağlıklı ilişki kurabilmesini sağlamayı amaçlar.
• İştirak Nafakası: Velayeti almayan ebeveyn, çocuğun bakım ve eğitim masraflarına katkıda bulunmak üzere iştirak nafakası ödemekle yükümlü tutulabilir. Bu nafakanın miktarı, çocuğun ihtiyaçları ve ebeveynlerin mali gücü dikkate alınarak belirlenir.
• Yoksulluk Nafakası: Boşanma sebebiyle yoksulluğa düşecek olan tarafa, diğer tarafın mali gücü oranında nafaka ödenmesine karar verilebilir. Bu nafaka, süresiz olabileceği gibi, belirli bir süre için de verilebilir.
• Maddi ve Manevi Tazminat Talepleri: Boşanmada kusuru daha ağır olan taraf, diğer tarafın maddi ve manevi tazminat taleplerini karşılamak zorunda kalabilir. Bu tazminatlar, evlilik birliğinin bozulması nedeniyle uğranılan zararları telafi etmeyi amaçlar.
• Soyadı Değişikliği: Kural olarak boşanma ile kadın, evlilik öncesi soyadını yeniden alır; fakat, belirli şartlar altında evlenmekle kazandığı soyadını boşanma sonrasında da kullanmaya devam edebilir.
• Miras Hakları: Boşanma ile birlikte eşlerin birbirlerine karşı yasal mirasçılık sıfatları sona erer. Ancak, boşanma davası devam ederken eşlerden biri ölürse, duruma göre, sağ kalan eş mirasçısı olabilir.
• Emeklilik ve Sigorta Hakları: Boşanma, tarafların emeklilik ve sigorta haklarını etkileyebilir. Örneğin, bir eşin diğerinin sağlık sigortasından yararlanma hakkı sona erer.

Boşanma davasının sonuçları, her olayın kendine özgü koşullarına göre farklılık gösterebilir. Bu nedenle, boşanma sürecinde bir aile hukuku avukatından profesyonel yardım almak, hakların korunması ve sürecin sağlıklı bir şekilde yürütülmesi açısından önem taşır.

Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?

Boşanma davası süresi, davanın çekişmeli olup olmadığına, tarafların iddia ve savunmalarının niteliğine, delillerin toplanma sürecine ve mahkemenin iş yoğunluğuna bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Boşanma davası genellikle davanın görüldüğü mahkemenin yoğunluğuna ve dosyanın içeriğine göre 1 yıl ile 3 yıl arasında sürer.

Çekişmeli boşanma davalarında, davalı tarafın iddialara itiraz etmesi durumunda yargılama süreci uzayabilir. Türk Medeni Kanunu’nun 166. maddesi uyarınca, evlilik birliğinin temelden sarsılması ve taraflar arasında ortak hayatın sürdürülmesinin olanaksız hale gelmesi gibi sebeplerle açılan boşanma davalarında, hâkimin tarafların iddialarını incelemesi, tanıkları dinlemesi ve delilleri değerlendirmesi gerekmektedir.

Delillerin toplanması, bilirkişi raporlarının hazırlanması ve tanık beyanlarının alınması gibi unsurlar, davanın süresini doğrudan etkiler. Ayrıca, mahkemenin verdiği kararın istinaf ve/veya temyiz edilmesi halinde dosya İstinaf ve/veya Yargıtay incelemesine gider ve bu da davanın süresinin birkaç yıl daha uzamasına sebebiyet verebilir.

Kimi zaman 5-10 yıl süren boşanma davalarına da rastlamak mümkündür. Bu gibi durumlarda yargılamada makul süre aşıldığından, bireysel başvuru neticesinde Anayasa Mahkemesi’nce pek çok dosyada hak ihlali kararı verilerek, başvurucu lehine tazminata hükmedilmektedir.

Anayasa Mahkemesi’nin Yaklaşık 6 Yıl Süren Boşanma Davasında Vermiş Olduğu Hak İhlali Kararı

Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda verdiği kararlar dikkate alındığında somut olayda başvuru konusu davada yaklaşık 6 yıllık yargılama süresinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.

Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir. – AYM B. No: 2019/21120, 2/12/2020, § 15-16

Anlaşmalı Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?

Anlaşmalı boşanma davası, tarafların tüm konularda uzlaşmış olması nedeniyle genellikle tek celsede sonuçlanır. Anlaşmalı boşanma davası, genellikle 1-3 ay sürer.

Kadın Boşanma Davası Açarsa Erkek Kabul Etmezse?

Eğer kadın, evlilik birliğinin sarsılması veya diğer geçerli boşanma sebeplerinden (zina, hayata kast, onur kırıcı davranış, terk, haysiyetsiz yaşam sürme, akıl hastalığı) birine dayanarak boşanma davası açarsa, erkek bu davayı kabul etmeyebilir. Ancak, davacının boşanma sebeplerinden birisini ispat etmesi halinde, erkeğin davayı kabul etmemesi tek başına davanın reddedilmesine sebep olmaz. Mahkeme, tarafların beyanlarını, tanık ifadelerini ve sunulan delilleri değerlendirerek, erkeğin rızasına ya da kabul edip etmediğine bakmaksızın boşanmaya karar verebilir. Bununla birlikte, dava eğer anlaşmalı boşanma davası ise erkeğin rızası olmadan bu tür bir boşanma gerçekleşemez.

Kısacası, erkek davayı kabul etmese dahi, mahkeme kadının sunduğu delilleri, olayları ve hukuki gerekçeleri yerinde görürse davayı inceleyerek boşanma kararı verebilir. Bu halde, erkeğin davayı kabul  etmemesi, sadece davanın süresini uzatabilir.

Boşanma Davası Nerede Açılır? (Boşanma Davası Yetkili Mahkeme)

Boşanma davasının nerede açılacağı ve yetkili mahkemenin belirlenmesi, Türk Medeni Kanunu, Hukuk Muhakemeleri Kanunu ve 4787 sayılı Kanun’un ilgili hükümleri çerçevesinde düzenlenmiştir. Buna göre, boşanma davası Türk Medeni Kanunu’nun 168. maddesi uyarınca eşlerden birinin yerleşim yeri mahkemesinde veya eşlerin son altı aydan beri birlikte oturdukları yer aile mahkemesinde açılır. Yerleşim yeri, Türk Medeni Kanunu’nun 19. maddesine göre, kişinin sürekli olarak kalma niyetiyle oturduğu yerdir. Dolayısıyla, dava açacak taraf ya kendisinin ya da eşinin yerleşim yeri olan aile mahkemesine başvuru yapabileceği gibi, son altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesinde de davayı açabilir.

Eğer eşler bir süredir ayrı yaşıyorsa, davacı eşin yerleşim yeri veya davalı eşin ikamet ettiği yer mahkemesi yetkili olup, bu yetki seçimlik yetkidir. Yetki kurallarına uyulmaması halinde, davada yetkisizlik kararı verilir, aleyhinize vekalet ücretine hükmolunabilir ve dava incelenmeye başlanmaz, süreç uzamış olur.

Boşanma davasında aile mahkemeleri görevli olup, yukarıda belirtilen yetki kuralları çerçevesinde boşanma davası yetkili aile mahkemesinde açılır. Ancak, ilgili yerde aile mahkemesi bulunmuyor ise boşanma davası, aile mahkemesi sıfatıyla yetkili asliye hukuk mahkemesinde açılır. Görevsiz mahkemede dava açılması halinde, davada görevsizlik kararı verilir, aleyhinize vekalet ücretine hükmolunabilir ve dava incelenmeye başlanmaz, süreç uzamış olur.

Boşanma Davasında Yetki – Türk Medeni Kanunu Madde 168

Boşanma veya ayrılık davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.

Boşanma Davasının Açılırken Yerleşim Yeri Kavramına Çok Dikkat Edilmesi Gerektiğine İlişkin Örnek Bir Karar: Yerleşim yeri olmayan, geçici olarak bulunulan (oturulan) yer mahkemesinde boşanma davası açılamaz.

Davacı kadın … nüfusuna kayıtlı olup, resmi kayıtlardan davanın açıldığı tarihte yerleşim yerinin … olduğu anlaşılmaktadır. Davacı kadının İstanbul’da üniversitede öğrenci olması yerleşim yerinin İstanbul olduğunu göstermez. Yetkili mahkeme … mahkemesidir. Yetki itirazının reddine karar verilmesi gerekirken kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir. – Yargıtay 2. HD.’nin T. 12.05.2015, E. 2014/24785 ve K. 2015/9950 sayılı Kararı

E Devlet Boşanma Davası Açma

Türkiye’de boşanma davalarının açılması, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na (HMK) göre usule uygun şekilde dilekçe verilmesiyle başlar. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 161-166. maddeleri, boşanma sebeplerini düzenlerken, davanın açılma şekli de önem taşır. Günümüzde, E-Devlet üzerinden boşanma davası açılması mümkün olmamakla birlikte, E-Devlet sistemi, adli işlemler ve dava süreçleri hakkında bilgi almak için kullanılmaktadır. Örneğin, UYAP Vatandaş Portalı üzerinden davanızın durumu takip edilebilir, belgeler görülebilir ve dava dosyasına erişim sağlanabilir. Ancak boşanma davası açmak için, tarafların şahsen aile mahkemesine başvurması ve gerekli hukuki dilekçeyi sunması gerekir. Boşanma davası açmak isteyen bireyler, dilekçelerini avukat aracılığıyla veya kendileri mahkemeye sunabilir.

Boşanma Davasında Erkek Nasıl Haklı Olur?

Yanlış bilinenin aksine “boşanma davasında kadınlar daha haklı görülür” düşüncesi doğru olmayıp, erkek ve kadın eşit haklara sahiptir. Boşanma davasında erkek ya da kadın, iddialarını güçlü delillerle destekleyerek ve kanunda belirtilen boşanma sebeplerinden birinin varlığını ispatlayarak haklı olabilir.

Boşanma davasında erkeğin haklı olabilmesi için, kadın eşin kusurlu hareketlerini (Örneğin şiddet, ilgisizlik, aldatma, ayağı kokuyor olmasına rağmen tedavi olmama, haklı sebep yokken gizlice doğum kontrol hapı alma gibi binlerce kusurlu hareketten bir kaçını) kanıtlarsa boşanma davasında haklı olabilir. Önemli olan, iddiaları somut ve inandırıcı delillerle desteklemektir. Bunun için aile hukuku avukatından hukuki destek alınması son derece önemlidir.

Erkek Eşin Haklı Olduğu, Kadın Eşin Tam Kusurlu Olduğuna ve Bu Nedenle Kadın Eşin Maddi ve Manevi Tazminat Alamayacağına İlişkin Emsal Yargıtay Kararı

Mevcut delil durumuna göre evlilik birliğinin sarsılmasında davalı-davacı kadın eşin tam kusurlu olduğunun kabulü gerekir. Bu husus gözetilmeden davacı-davalı erkeğin ağır, davalı-davacı kadının az kusurlu kabul edilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Gerçekleşen kusur durumuna göre de, tam kusurlu olan davalı-davacı kadın yararına, Türk Medeni Kanunu’nun 174/1-2 nci maddesi koşulları oluşmamıştır. O halde davalı-davacı kadının maddî ve manevî tazminat talebinin reddi gerekirken, yazılı şekilde kabulü doğru olmayıp, bozmayı gerektirmiştir. – Yargıtay 2. HD.’nin T. 21.02.2022, E. 2021/10839, K. 2022/1560 sayılı Kararı

Boşanma Davasından Vazgeçme

Boşanma davasından vazgeçme, davanın her aşamasında mümkündür. Davacı, davasını geri alabilir veya davadan feragat edebilir. Feragat ile geri alma kavramları farklı olduğundan, masraflar, vekalet ücreti gibi hukuki sonuçları da farklıdır. Bu noktada hukuki destek almanız elzemdir. Boşanma davasının geri çekilmesi alt kısımda anlatılmıştır.

Eşime Boşanma Davası Açmak İstiyorum

Eşinize boşanma davası açmak için, öncelikle bir aile hukuku avukatına danışmanız ve kanunda belirtilen boşanma sebeplerinden birinin varlığını ispatlayacak delilleri toplamanız önerilir. Ardından, yetkili aile mahkemesine dava dilekçesi sunarak süreci başlatabilirsiniz.

Boşanma Davası Açıldıktan Sonra Tebligat Ne Zaman Gelir?

Boşanma davasının açıldıktan sonra, tensip zaptı düzenlenir ve dava dilekçesi ile birlikte diğer eşe tebligat yapılır, genellikle 2-4 hafta içerisinde tebligat gelir.

Boşanma Davası Sürerken Başka Biriyle Görüşmek

Boşanma davası sırasında eşlerden birinin başka biriyle duygusal veya cinsel bir ilişki yaşaması, evlilik birliği devam ettiği için sadakat yükümlülüğünün ihlali anlamına gelir. Çünkü Türk Medeni Kanunu’nun 185. maddesi, eşlerin birbirlerine karşı sadakat borcu olduğunu açıkça belirtilmiştir ve boşanma davasının açılması, eşlerin birbirlerine karşı olan sadakat yükümlülüğünü sona erdirmez. Eğer bu süreçte başka biriyle ilişki yaşanırsa, karşı taraf bunu delillendirebilir ve bu durum boşanma davasında “zina” veya “haysiyetsiz hayat sürme” ve “cinsel şiddet” gibi boşanma sebeplerine dayanak teşkil edebilir.

Boşanma davası sırasında başka biriyle görüşmek, davanın seyrini olumsuz etkileyebilir. Eğer karşı taraf bu durumu ispatlarsa, açılan boşanma davası aleyhe sonuçlanabilir, duruma göre tarafların kusur oranları ve buna bağlı olarak velayet, nafaka, tazminat gibi hususlarla birlikte davanın tamamını etkilenebilir.

Sadakat Yükümlülüğü – Türk Medeni Kanunu Madde 185/3: Eşler birlikte yaşamak, birbirine sadık kalmak ve yardımcı olmak zorundadırlar.

Boşanma Davası E Devlete Ne Zaman Düşer?

Boşanma davası, eşlerden birisinin dava açması ve eşlerin davaya taraf olarak eklenmeleriyle birlikte E Devlete düşer. Boşanma davasının E Devlete düşmesi ile birlikte davanın durumu, duruşma tarihleri ve dosyaya ait diğer önemli bilgilere ulaşılabilir.

Adli Tatilde Boşanma Davası Açılır Mı?

Adli tatilde boşanma davası açılabilir, ancak dava işlemleri ve duruşmalar adli tatilin bitiminde başlar. Zira, boşanma davaları, her yıl yirmi Temmuzda başlayan, otuz bir Ağustosta sona eren adli tatilde bakılabilecek kanunen “ivedilikle görülmesi” gereken dava ve işlerden değildir. Acil durumlar ve geçici hukuki koruma talepleri içinse nöbetçi mahkemeler görev yapar.

Boşanma Davası Karara Çıkmış Ne Demek?

“Boşanma davası karara çıkmış” ifadesi, mahkemenin taraflar arasında görülen boşanma davasında hukuki incelemelerini tamamlayarak, davaya ilişkin nihai kararını (boşanma kararı, ayrılık kararı ya da davanın reddi kararı) verdiği anlamına gelir.

Karara çıkan boşanma davasında, hâkim delillerin ve tarafların beyanlarının incelenmesi sonucunda, boşanmanın gerçekleşip gerçekleşmeyeceğine, nafaka, velayet ve tazminat gibi hususlara dair hükmünü açıklamış olur. Boşanma davasının karara çıkması ile birlikte, gerekçeli karar taraflara tebliğ edilir ve tarafların kararı istinaf etme hakkı doğar.

Boşanma Davası Nasıl Geri Çekilir?

Boşanma davasının geri çekilmesi, Türk Medeni Kanunu’nda doğrudan düzenlenmemekle birlikte, usul hükümlerine göre davanın geri alınması ile mümkündür. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 123. maddesi uyarınca, davalının açık rızasının bulunması şartıyla hüküm kesinleşinceye kadar boşanma davası geri çekilebilir.  

Boşanma davasını geri çekmek isteyen davacı, mahkemeye yazılı bir dilekçe ile başvurmalı ve boşanma davasını geri çekmek istediğini beyan etmelidir. Eğer karşı taraf geri çekme talebini kabul ederse, boşanma davası geri çekilmiş olur ve yeni düzenleme uyarınca mahkemece davanın açılmamış sayılmasına karar verilir. Ancak, karşı taraf geri çekme talebini kabul etmezse, boşanma davası görülmeye devam eder.

Yine, hükmün kesinleşmesiyle birlikte artık boşanma davasının geri çekilmesi mümkün değildir.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu Madde 123 – “Davanın Geri Alınması”

Davacı, hüküm kesinleşinceye kadar, ancak davalının açık rızası ile davasını geri alabilir. Bu takdirde davanın açılmamış sayılmasına karar verilir.

Hüküm Verildikten Fakat Kesinleşmeden Önce Temyiz Aşamasında da Boşanma Davasının Geri Alınabileceğine İlişkin Yargıtay Kararı

Davacı, hükümden sonra mahkemeye verdiği, mahkemesince de elektronik ortamda Yargıtay’a gönderilen 21.09.2015 tarihli dilekçesinde, “davasını geri çektiğini” bildirmiştir. Dilekçedeki bu beyan, davanın geri alınması niteliğindedir. Davacı, hüküm kesinleşinceye kadar, ancak davalının açık rızasıyla davasını geri alabilir (HMK.123). O halde, geri almaya davalının rızası bulunup, bulunmadığı sorulup, sonucuna göre karar verilmek üzere hükmün bozulması gerekmektedir. – Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 05.10.2015 Tarih, E. 2015/2901 ve K. 2015/17314 sayılı Kararı

Boşanma Davası Açtım Eşim Evden Gitmiyor?

Boşanma davası açılması ve eşin evden gitmemesi halinde, Türk Medeni Kanunu’nun 197. maddesi uyarınca, ayrı yaşama hakkı kapsamında konut tahsisi talep ederek diğer eşi evden uzaklaştırması mümkün olduğu gibi, şiddet veya tehdidin varlığı halinde 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun’un 5. maddesi gereğince evin tahsisi ve/veya eşin uzaklaştırılması tedbiri alınması suretiyle de diğer eşin evden gitmesi sağlanabilir.

Birlikte Yaşamaya Ara Verilmesi – Türk Medeni Kanunu Madde 197

Eşlerden biri, ortak hayat sebebiyle kişiliği, ekonomik güvenliği veya ailenin huzuru ciddî biçimde tehlikeye düştüğü sürece ayrı yaşama hakkına sahiptir.

Birlikte yaşamaya ara verilmesi haklı bir sebebe dayanıyorsa hâkim, eşlerden birinin istemi üzerine birinin diğerine yapacağı parasal katkıya, konut ve ev eşyasından yararlanmaya ve eşlerin mallarının yönetimine ilişkin önlemleri alır.

Hâkim Tarafından Verilecek Önleyici Tedbir Kararları – 6284 sayılı Kanun Madde 5

Şiddet uygulayanlarla ilgili olarak aşağıdaki önleyici tedbirlerden birine, birkaçına veya uygun görülecek benzer tedbirlere hâkim tarafından karar verilebilir: … b) Müşterek konuttan veya bulunduğu yerden derhâl uzaklaştırılması ve müşterek konutun korunan kişiye tahsis edilmesi, c) Korunan kişilere, bu kişilerin bulundukları konuta, okula ve işyerine yaklaşmaması.