Sağlık Problemi Sebebiyle Tura Katılamayacak Olan Tüketicinin Bu Durumu Doktor Raporu ile Belgelendirmesi ve Paket Tur Düzenleyicisine Bildirmesi Zorunludur
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun T. 24.02.2016, E. 2014/826 ve K. 2016/170 Karar sayılı İlamı
KARARIN TAM METNİ:
Taraflar arasındaki “alacak ve manevi tazminat ” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara 7.Tüketici Mahkemesince davanın kısmen kabulüne dair verilen 18.12.2012 gün ve 2011/804 E. 2012/1442 K. sayılı kararın incelenmesi davalılar … Turizm Rek. Ltd. Şti. ve … Turizm ve Seyahat Ltd. Şti. vekillerince istenilmesi üzerine, Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 19.06.2013 gün ve 2013/4396 E. 2013/16851 K. sayılı ilamı ile;
(Davacı, davalılardan Lady Travel şirketi adına Ankara’da yurt dışı tur satışı yapan diğer davalı … Tur. ve Sey.Ltd.Şti. ile kendisi ve kızı için 1.898 EURO (4.351,00 TL) tur bedeli karşılığında 04.05.2011 tarihinde sözleşme imzaladığını, tur sözleşmesi yapılırken davalı şirketlerin anlaşmalı olduğu diğer davalı … şirketine seyahat sigortası yaptırılmasının şart koşulduğunu ve bu şirket üzerinden sigorta yapıldığını, satın alınan turun başlangıç tarihinin 19.06.2011 olduğunu, ancak tur tarihinden 25 gün önce 25.05.2011 tarihinde rahatsızlığı nedeniyle hastaneye yattığını, iki sefer ameliyat geçirdiğini, tura katılamadığını, ancak seyahatten önce 08.06.2011 tarihinde sözleşmenin iptalini istemesine rağmen davalı taraflarca iade yapılmadığını belirterek, dava konusu 1898 Euro karşılığı 4.351,00 TL’nin, 47,76 TL sigorta bedelinin ve 1.000,00 TL manevi tazminatın yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalılar davanın reddine karar verilmesini dilemiştir.
Mahkemece, meydana gelen rahatsızlığın mücbir sebep kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, sözleşmede bu konuda düzenleme yapılmasının zorunlu olduğu, ancak düzenleme yapılmamış olmasının davalı taraflara kazanılmış hak sağlamayacağını, bu nedenle davacı tarafın ödenen bedeli talep etmekte haklı olduğu ve seyahat başlamadan sigorta şirketinin sorumluluğunun başlamayacağı gerekçesi ile davalı …Hiz.A.Ş. yönünden açılan davada; davanın reddine, davalı …ile … Travel Ltd.Şti. yönünden açılan davada; davanın kısmen kabulüne, dava konusu 4.351,00 TL ‘nin dava tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline, davacı tarafa ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş; hüküm davalılar tarafından temyiz edilmiştir.
1-Davacı davalılar ile yaptığı sözleşme ile satın aldığı yurt dışı turuna rahatsızlığı nedeniyle katılamadığını ve bu durumu 08.06.2011 tarihinde davalılara bildirdiğini ileri sürmüş fakat davalılara bildirim yaptığını yasal delillerle kanıtlayamamıştır. Davacı, Paket Tur Sözleşmeleri Hakkındaki Yönetmeliğin 6. ve 7. maddesine uygun davranmadığı ve süresinde paket tura katılamayacağını bildirmediği için davalı şirketin davacının paket tura katılacağı düşüncesi ile yaptığı masraflardan sorumludur. Mahkemece davacının tura katılamaması nedeniyle davalıca yapılmış bir masraf varsa bunun saptanması ve davacının mücbir sebep nedeniyle tura katılamadığı dikkate alınarak davalıca yapıldığı ispatlanan masraflar dışında kalan bedelin davalılar …ve …r Turizm Ve Seyahat Ltd.Şti.’nden tahsili ile davacıya iadesi gerekirken yukarıda yazılı şekilde davanın tamamen kabulü hatalı olup bozma nedenidir.
2-Bozma nedenine göre davalıların sair temyiz itirazlarının incelenmesine gerek görülmemiştir.)
gerekçesiyle hükmün davalılar yararına bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, paket tur sözleşmesinden kaynaklanan alacak ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Yerel mahkemece, “…davacının, rahatsızlığı nedeniyle tura katılamadığı, tura katılamayacağını da yasal süresi içinde davalılara bildirdiği…” gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne dair verilen karar, davalılar Hazar Turizm Rek. Ltd. Şti. ve Uygar Turizm ve Seyahat Ltd. Şti. vekillerince temyizi üzerine Özel Dairece; yukarıda başlık bölümünde yer alan gerekçelerle bozulmuş; mahkemece, önceki kararda direnilmiştir.
Direnme kararı davalı … Tic.Ltd.Şti ile davalı … Ltd. Şti. (Hazar Tur Turizm ve Seyahat Ltd.Şti.) tarafından temyiz edilmiştir.
Direnme yoluyla Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; davacının tur başlangıç tarihinden 25 gün önce rahatsızlanması ve ameliyat olması nedeniyle tura katılamamasından dolayı tur bedeli 4.351,00-TL’nin iadesini talep etmekte haklı olup olmadığı ve yurtdışı turuna rahatsızlığı nedeniyle katılamayacağına ilişkin bildirimin 08.06.2011 tarihinde yapılıp yapılmadığı noktasında toplanmaktadır.
Paket tur sözleşmesi dava ve karar tarihinde yürürlükte bulunan 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 6/C maddesi ile Paket Tur Sözleşmeleri Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikte düzenlenmiştir.
4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 6/C maddesine göre; “ Paket tur sözleşmeleri; ulaştırma, konaklama ve bunlara yardımcı sayılmayan diğer turistik hizmetlerin en az ikisinin birlikte, her şeyin dahil olduğu fiyatla satılan veya satış taahhüdü yapılan ve hizmeti yirmidört saatten uzun bir süreyi kapsayan veya gecelik konaklamayı içeren ve bir nüshasının tüketiciye verilmesi zorunlu, önceden düzenlenmiş yazılı sözleşmelerdir. Paket tur sözleşmelerine ilişkin usul ve esasları Bakanlık belirler.”
Paket tur sözleşmesinde nelerin yer alması gerektiği Paket Tur Sözleşmeleri Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 5/1.maddesinde ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Yönetmeliğin 5/1-d maddesinde; paket tur öncesi ve paket tur sırasındaki fesih koşulları, 5/1-f maddesinde; mücbir sebep sayılan haller ve bu hallerde tarafların hak ve sorumluluklarının sözleşmede yer alması gerektiği belirtilmiştir. Taraflar arasında düzenlenen 04.05.2011 tarihli paket tur sözleşmesinde Yönetmelikte belirtilen paket tur öncesi ve paket tur sırasındaki fesih koşulları ile mücbir sebep sayılan haller ve bu hallerde tarafların hak ve sorumlulukları düzenlenmemiştir. Ancak bu hallerin sözleşmede düzenlenmemiş olması sağlayıcıya herhangi bir hak kazandırmaz. Paket tur öncesi ve paket tur sırasındaki fesih koşulları ile mücbir sebep sayılan haller ve bu hallerde tarafların hak ve sorumlulukları sözleşmede düzenlenmese de bu hallerin ortaya çıkması halinde tüketici bu durumu sağlayıcıya karşı ileri sürebilir.
Yönetmeliğin 7.maddesine göre; “Tüketici, paket tura devam etmesinin mümkün olmaması durumunda, hareketten en az 7 gün önce seyahat acentasına niyetini bildirerek rezervasyonunu, paket tur açısından geçerli tüm koşulları yerine getiren bir üçüncü kişiye devredebilir. Bu durumda, paket turu devreden ve devralan, sözleşmeye taraf seyahat acentasına karşı, bakiye tutarın ve söz konusu devirden doğan tüm ilave masrafların ödenmesinden müteselsilen sorumludurlar.”
Yönetmeliğin 9.maddesine göre de; “Sözleşmeye taraf seyahat acentası sözleşmeden doğan yükümlülüklerin gereği gibi ifa edilmemesinden dolayı sorumludur. Ancak sözleşmenin hiç ya da gereği gibi ifa edilmemesi tüketicinin kusuruna veya mücbir bir sebebe dayanıyorsa, seyahat acentası sorumlu tutulamaz.”
Somut uyuşmazlığın incelenmesinde; 19.06.2011-26.06.2011 tarihleri arasında İtalya gezisi için düzenlenen geziye katılmak üzere davacı ile davalılar…Travel Hazar Turizm Tic.Ltd.Şti ve acentası … Turizm ve Seyahat Tic.Ltd.Şti arasında 04.05.2011 tarihinde paket tur sözleşmesi düzenlendiği, paket tur bedelinin taksitler halinde ödendiği, sözleşmenin kurulmasından sonra davacının 25.05.2011 ve 08.05.2011 tarihlerinde iki kez ameliyat olması nedeniyle geziye, tura katılamadığı, bu nedenle davacının ödediği bedelin iadesi ile manevi tazminat isteminde bulunduğu anlaşılmıştır.
Hemen belirtmek gerekir ki, sözleşmenin kurulmasından sonra, ancak paket turun başlamasından önce tüketici veya bakmakla yükümlü olduğu bir yakını herhangi bir sağlık problemi ile karşılaşabilir. Bu halde, tüketicinin tura katılması beklenemez. Ancak, sağlık problemi nedeniyle tura katılamayacak olan tüketicinin bu durumu doktor raporu ile belgelendirmesi ve paket tur düzenleyicisine bildirmesi zorunludur. Davacı, ameliyat olması nedeniyle paket tura katılamadığını, bu durumu da tüm davalılara bildirdiğini, sigorta şirketinin verdiği cevabın da bu durumu gösterdiğini ileri sürmüş, davalılar … …Turizm Tic.Ltd.Şti ve acentası … Turizm ve Seyahat Tic.Ltd.Şti. davacının, ameliyat olması nedeniyle tura katılamayacağını kendilerine bildirmediklerini savunmuşlardır. Ameliyat olması nedeniyle tura katılamayacağını her bir davalıya tur başlamadan önce süresi içinde bildirdiğini ispat yükümlülüğü davacı tüketicidedir. Davacı, ameliyat olması nedeniyle tura katılamadığını, bu nedenle paket tur bedelinin iadesine ilişkin olarak davalılar …Turizm ve Hazar Turizme süresi içinde başvurduğunu ispat edememiştir. Davacının, sigorta şirketine başvurusu sonucu, sigorta şirketinin talebinin uygun görülmediğine ilişkin 24.06.2011 tarihli yazısı, davacının yasal süresi içinde diğer davalılara da başvurduğunu göstermez.
Çözümlenmesi gereken diğer bir husus da davacının ameliyat olmasından dolayı tura katılamamış olması nedeniyle, davalı şirketler tarafından davacıya yapılacak iadenin miktarıdır. Tüketicinin sağlık problemi nedeniyle tura katılamaması halinde, paket tur düzenleyicisinin o ana kadar yaptığı ve geri alma imkânı olmayan harcamaların tüketiciye iadesi mümkün değildir. Somut olayda da davacı, paket tur düzenleyicisinin, davacının paket tura katılacağı düşüncesiyle yaptığı ve geri alma imkânı olmayan harcamaların iadesini isteyemeyecektir.
Hal böyle olunca mahkemece, davalı … Turizm Tic.Ltd.Şti.nin davacının paket tura katılacağı düşüncesi ile yaptığı ve geri alması mümkün olmayan masrafların saptanarak kalan bedelin davacıya iadesine karar verilmesi gerekir.
Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: Davalılar …… Ltd. Şti. (… Turizm Tic.Ltd.Şti) ve … Turizm ve Seyahat Tic.Ltd.Şti. vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile; direnme kararının Özel Daire bozma ilamında gösterilen nedenlerden dolayı BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, 24.02.2016 gününde oybirliği ile karar verildi.
