Velayetin Değiştirilmesi
Velayetin değiştirilmesi, bir çocuğun mevcut velayet hakkını elinde bulunduran ebeveynden alınıp diğer ebeveyne verilmesi anlamına gelir. Velayet, çocuğun fiziksel, zihinsel ve ahlaki gelişimi açısından en iyi şekilde yetişmesini sağlamak amacıyla ebeveynlerden birine verilmektedir. Ancak bazı durumlarda velayet hakkını elinde bulunduran ebeveynin çocuğuna yeterli bakım ve ilgiyi göstermemesi veya çocuğun refahını tehlikeye düşürecek davranışlarda bulunması halinde velayetin değiştirilmesi gündeme gelebilir.
Velayet değişikliği, çocuğun en yüksek yararı gözetilerek mahkemeler tarafından değerlendirilir. Boşanmadan sonra velayetin değiştirilmesi, ebeveynlerden birinin çocuğa karşı yükümlülüklerini yerine getirmemesi, çocuğun yaşam standartlarının olumsuz etkilenmesi gibi sebeplerle talep edilebilir.
Evlilik dışı doğan çocuğun velayeti, kural olarak anneye aittir. Ancak anne, çocuğun bakımını gerçekleştiremeyecek durumdaysa, baba veya uygun görülen bir kişi velayeti talep edebilir.
Velayetin Değiştirilmesi Davası ve Şartları
Velayetin değiştirilmesi davası, mevcut velayet kararının değiştirilmesini talep eden ebeveyn veya yasal temsilci tarafından aile mahkemesinde açılan bir davadır. Bu davada mahkeme, üstün yarar kapsamında çocuğun fiziksel ve psikolojik refahını gözeterek karar verir.
Velayetin değiştirilmesi şartları:
- Çocuğun çıkarlarının zedelenmesi: Mevcut velayet sahibi ebeveynin çocuğa bakmaması, çocuğun ihmal edilmesi veya kötü muamele görmesi.
- Ebeveynin hayat koşullarının değişmesi: Ebeveynin başka bir şehre taşınması, yeniden evlenmesi veya sağlık durumunun velayeti yerine getiremeyecek şekilde bozulması.
- Çocuğun eğitimi ve gelişimi: Mevcut velayet sahibi ebeveynin çocuğun eğitim ve sağlık ihtiyaçlarını karşılayamaması.
- Çocuğun kendi isteği: Mahkeme, yaşı uygun olan çocukların görüşünü de dikkate alabilir.
Geçici Velayetin Değiştirilmesi
Boşanma davası devam ederken mahkeme, çocuğun menfaatlerini korumak amacıyla tedbiren velayet kararı verilirse, ebeveynlerden biri, çocuğun refahını tehdit eden bir durumun varlığını ileri sürerek mahkemeden geçici velayetin değiştirilmesini talep edebilir. Bunun için gerekli tüm sebeplerin itiraz dilekçesinde delilleriyle birlikte açıklanması gerekir.
Velayetin Değiştirilmesi Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme
📌 Görevli Mahkeme: Velayetin değiştirilmesi davasında görevli mahkeme, Aile Mahkemesidir. Aile Mahkemesinin bulunmadığı yerlerde Aile Mahkemesi sıfatıyla Asliye Hukuk Mahkemesi davaya bakar.
📌 Yetkili Mahkeme: Çekişmesiz yargı işi olduğundan velayetin değiştirilmesi davasında yetkili mahkeme, davacı ya da davalının oturduğu yer mahkemesidir.
Velayetin Değiştirilmesi Davasında Önemli Hususlar
✅ Velayetin değiştirilmesi davasında davacı, velayet hakkına sahip olmayan anne ya da baba; davalı ise velayet hakkına sahip olan anne veya babadır.
✅ Velayetin değiştirilmesi davasında basit yargılama usulü uygulanır. Bu nedenle yalnızca 1 dava ve 1 cevap dilekçesi sunulabilir, replik ve duplik dilekçeleri söz konusu değildir.
✅ Velayetin değiştirilmesi davasında sosyal inceleme raporu aldırılır.
✅ Velayetin değiştirilmesi davası kamu düzenine ilişkindir ve re’sen araştırma ilkesi uygulanır.
✅ Velayetin değiştirilmesi davası duruşmalı incelenir ve ortaya çıkan gelişmelere ilişkin deliller toplanır.
✅ Davanın kabulü hüküm verilmesi için tek başına yeterli değildir, hakim re’sen araştırma yapar.
✅ Velayetin değiştirilmesi davasında çocuğun üstün yararı, tarafların gelir durumu, sağlık koşulları ve yaşam tarzı dikkate alınır.
Velayetin Değiştirilmesi Davasında Çocuk Dinlenir Mi?
Velayetin değiştirilmesi davasında görüşlerini açıklama kabiliyeti bulunan, ayırt etme gücüne sahip çocuklar velayetin değiştirilmesi davası dinlenir ve hakim tarafından çocuğun görüş ve tercihleri karar verilirken göz önünde bulundurulur. Yargıtay, yaşı nedeniyle idrak çağında bulunan ortak çocuğun velayeti konusunda görüşlerine başvurulmamasını bozma sebebi olarak görmektedir.
Velayetin Değiştirilmesi Davasında Avukat
Velayetin değiştirilmesi davalarında avukat, hem hukuki sürecin sağlıklı yürütülmesi hem de çocuğun üstün yararının korunması açısından kritik önem taşır. Avukat, öncelikle müvekkiline velayetin değiştirilmesi şartları ve hukuki süreç hakkında detaylı bilgi verir. Bu aşamada, değişiklik talebinin haklı sebeplere dayanıp dayanmadığını değerlendirir ve müvekkiline gerçekçi bir hukuki analiz sunar. Avukat, dava sürecinde delillerin toplanması ve sunulmasında aktif rol oynar. Bu nedenle velayetin değiştirilmesi davasının avukat aracılığıyla profesyonel bir şekilde açılması önerilir.
